Les lignes vicinales de l'Ardenne belge (1) ont toujours été particulières: aucune d'entre elles n'a jamais été électrifiée (à l'exception de la ligne Verviers - Spaj et elles étaient isolées du reste du réseau vicinal, formant des unités d'exploitation quasi autonomes. Le réseau vicinal ardennais dégageait en outre une ambiance rurale, bon enfant, voire bucolique. Mais chaque hiver un peu rude entraînait de véritables luttes entre les trams et la neige... Le trafic marchandises (de bois) faisait également partie de ce cliché typique, et ce jusqu'à la fin des années '50, lorsque des autorails-tracteurs remorquaient de longues rames de wagons de tombereaux chargés de bois, le réseau et le charroi routier de l'époque ne le permettant pas encore. Alors que le trafic de voyageurs était déjà en forte régression et que les lignes ferrées étaient en cours de bussif¡cation, de nombreux trains de bois - principalement du bois de mine destiné aux charbonnages - circulaient encore en Ardenne. En 1951 par exemple, le trafic mensuel moyen était de 35 wagons de bois de chauffage, 1000 wagons de bois de mine et 400 wagons d'écorces de bois, pour un total de 143.147 tonnes.

Plus encore qu'ailleurs, les trams vicinaux ont joué un rôle essentiel dans le désenclavement de nombreux villages et de hameaux ardennais, jusqu'alors entièrement repliés sur eux-mêmes. Souvent en effet, ces lignes vicinales desservaient une gare du “grand chemin de fer", offrant ainsi un accès au monde extérieur.

Les derniers convois de voyageurs ont circulé en 1960, mais tout n'était pas terminé pour autant: jusqu'en 1966, des autorails sortaient encore de temps en temps de leur remise, afin de collaborer au démontage des lignes, qui avaient déjà disparu entre-temps sous la végétation...


De buurtspoorweglijnen in de Belgische Ardennen (1) hebben steeds iets bijzonder gehad : geen enkele lijn was geëlektrificeerd (met uitzondering van de lijn Spa - Verviers), alle lijnen en lijnengroepen waren geïsoleerd van het overige tramnet en vormden zodoende bijna een bedrijfje op zich. Het ardeense tramnet straalde een rurale, gemoedelijke en zelfs buccolische sfeer uit. Elke harde winter betekende weer een strijd tussen de tram en de sneeuw.

Ook het goederenvervoer van hout droeg bij tot dit typisch beeld, en dit tot op het einde van de járen vijftig, toen nog vaak autorail-tractors met lange slepen bakwagens het hout-vervoer verzekerden bij gebrek aan een goed uitgebouwd wegennet en adequaat wegvervoer. Op een ogenblik dat het reizigersvervoer reeds zeer sterk terugliep of reizigers-diensten al verbust waren, reden nog tal van houttreinen, meestal met mijnhout voor de kolenmijnen. Zo werd in 1951 gemiddeld per maand 35 wagons brandhout, 1000 wagons mijnhout en 400 wagons hout met schors vervoerd, een totaal van 143147 ton.

Meer nog dan elders speelden de buurtspoorwegtrams in de Ardennen een essentiële rol in de ontsluiting van vele dorpen en gehuchten, die tot dan toe volledig geïsoleerd waren van de buitenwereld. Vaak dienden de tramlijnen dan ook als aanvoerlijn naar een spoorwegstation, een toegang tot de wereld.

De laatste reizigerstreinen reden in 1960, maar ook dan was het nog niet afgelopen : tot in 1966 werd nog een enkele auto-rail uit de loods gehaald voor een ultieme rit: de opbraak van tramlijnen die inmiddels vaak onder de vegetatie verdwenen waren.