De 14de-eeuwse hofbouwmeester Adam Gheerijs is het onderwerp van deze publicatie1. Al enkele auteurs hebben deze figuur en zijn bouwwerken behandeld, zij het dan binnen een andere context. Zo schreef Jules Nauwelaers in 1941-1950 een baanbrekend werk over Vilvoorde waarin een deel gewijd was aan Gheerijs en zijn twee bouwwerken in deze stad, namelijk het kasteel en de Onze-Lieve-Vrouw van Goede Hoopkerk.2 Voor het deel, gewijd aan Adam Gheerijs zelf, steunde hij op het artikel van Charles Piot uit 1862/ Dit is het eerste artikel dat deze bouwmeester als onderwerp draagt. Over de twee vermelde bouwwerken te Vilvoorde zijn de publicaties van M. Thibaut de Maisières (kerk), Armand De Behault De Domon (kasteel) en Biesemans (beide) vermeldenswaardig.4 Ook het artikel van Roggen en Withof uit 1944 wijdt enkele pagina’s aan deze bouwmeester.' Maar al deze bijdragen zijn eerder fragmentarisch van opvatting. Dit werk poogt de bouwmeester Gheerijs te plaatsen binnen de 14de eeuw, in relatie met de opdrachtgevers, de geschiedenis van de stad Vilvoorde en de nieuwe ontwikkelingen binnen zowel de militaire als de religieuze bouwkunst.

Het eerste hoofdstuk is uitsluitend gewijd aan de biografie van Adam Gheerijs, voor zover bekend. Aangezien hij als bouwmeester werkzaam was aan het hof van Johanna van Brabant (1322-1406) en Wenceslas (1337-1383) werd het leven van dit hertogelijk paar nader bekeken, wat resulteert in enkele logische gevolgtrekkingen.

Om de functie van een 14de-eeuwse hofbouwmeester beter te begrijpen werd een vergelijking gemaakt met de bekende Jan van Osy (Jehan d’Oisy), die in een gelijkaardige positie werkzaam was voor de graaf van Henegouwen.

Het archiefonderzoek naar Adam Gheerijs is verricht door Charles Piot en Jules Nauwelaers, dat naar Johanna van Brabant en diens echtgenoot door wijlen André Uyttebrouck.6 Daar de meeste archiefdo-cumenten uit de 14de eeuw opgesteld zijn in een handgeschreven notarieel Latijn vol afkortingen werd op hun resultaten gesteund en - waar relevant - werden deze vermeld.

In een tweede hoofdstuk worden de vijf voornaamste bouwwerken zowel historisch als iconografisch benaderd. Een groot struikelblok binnen dit onderzoek is dat vier ervan de 19de eeuw niet overleefd hebben en 14de-eeuwse afbeeldingen of grondplannen niet bestaan.

Bij de iconografische interpretatie van deze bouwwerken werd zoveel mogelijk interdisciplinair gekeken. Op authentieke wandtapijten, gravures, tekeningen, miniaturen en grondplannen werd gespeurd naar de specifieke gebouwen van Gheerijs, maar niet altijd met resultaat. Het grootste deel van dit hoofdstuk wordt ingenomen door het in de 18de eeuw afgebroken Vilvoordse kasteel, aangezien hier ook meer materiaal voorhanden is. Ook de O.-L.-Vrouw van Goede Hoopkerk te Vilvoorde waarvan [...]