Anno 1920 beklimt de loods gezwind de loodsladder. Een keur van zeelui onder leiding van een geüniformeerde officier begroet hem. Op de brug wordt hij hartelijk verwelkomd door de kapitein. De matroos staat op uitkijk op de brugvleugel, zijn maat verwisselt de G- voor de H-vlag, de Aldislamp ligt klaar. Een kwartiermeester neemt het wiel over, een cadet staat bij de machinetelegraaf, de steward brengt koffie, de marco is op post, een ankerploeg staat stand-by op de voorplecht.

Zijn achterkleinzoon klimt nog altijd langs deze ladder aan boord. Hoewel... het ding heeft tegenwoordig meer weg van ladder uit een doe-het-zelfzaak dan van een puik staaltje van zeemanschap en schiemanswerk. Het ontvangstcomité bovenaan de ladder is wat geslonken, maar de verwelkoming op de brug is zeker even hartelijk. ‘Neem een kopje koffie, loods.’

Vier generaties lang bedienen ze de schepen gedreven en plichtsgetrouw zoals het een goede en eerlijke ambtenaar betaamt. Langzaam verdwijnen de zeilschepen uit het havenbeeld. Motorschepen vervangen de stoomschepen en worden alsmaar groter, breder en dieper. De eerste drie generaties 2oste-eeuwse loodsen hebben leren navigeren met sextant, kompas, log en lood. De sterren en St.-Christoffel waren hun gids. Voor hun achterkleinzonen is dat maritieme archeologie. Zij weten dankzij een brug vol elektronica continu de positie, snelheid, koers en verzetting op fracties van seconden te bepalen. Van hun schip en alles wat in hun gezichtsveld en ver daarbuiten beweegt.

Hun voorouders waren gewoon de regels te gehoorzamen van een loodzware ambtelijke piramide. Daaraan konden de naweeën van twee wereldoorlogen niets veranderen. Letterlijk moest in 1995 de loods van de kapitein ‘behoren te vernemen naar de diepgang des bodems en naar deszelfs bezeildheid'. Nu vraagt hij de manoeuvreereigenschappen en antwoordt de kapitein met een pilot card.

Gedwongen door de economische en technische vooruitgang, onder druk van de klant die voorheen nooit koning was en niet in het minst onder impuls van de nautici op de ‘werkvloer’, groeide in Brussel het besef dat het vijf voor twaalf was. Het historische citaat: ‘Messieurs, il n’est pas trop tard, mais il est temps!’ is zeker van toepassing. De dab Loodswezen is het resultaat van de nieuwe mentaliteit.

Modern en kwaliteitsgericht management, een klantvriendelijk beleid, maximale inzet van het menselijk potentieel, teamwork, partnerschap en creativiteit in het licht van een [...]