In België had Karl-Erik Hedborg in zijn ‘Herinneringen aan lucifers’ de essentiële geschiedenis van zijn tijd verteld tot in 1972. In 1979 en 1985 hadden Zweedse auteurs zijn informatie verwerkt in hun boeken over de geschiedenis van gans Swedish Match in de periode 1917-1939. In 1981 had vakbondsman Abraham Ruiz in een hoofdstuk van zijn boek ‘Geraardsbergen ... en de ontvoogdingsstrijd van de werkende klasse’ de nadruk gelegd op het sociale in de lucifersindustrie en meer bepaald van de U.A. Naast enkele klassieke foto’s (die ook in ons boek terug te vinden zijn), publiceerde hij een paar foto’s van de fabriek van Overboelare, en schreef er naast “Voor hoelang nog?...”

Twee standaardwerken boden reeds een gesystematiseerde kijk op de lucifersbedrijvigheid in Geraardsbergen en Ninove. In het ene, ‘Lucifersbedrijven te Geraardsbergen’ (1983), hadden S. Godfroid en D. Surdiacourt alle vroegere Geraardsbergse lucifersbedrijven beschreven. In het andere (van meer recente datum: 1998), ‘De Stekskesmannen’, hadden A. Jansen en D. Robben (co-auteur van dit boek) 90 jaar lucifersindustrie in Ninove in beeld gebracht.

Maar de laatste fabriek in Ninove was dichtgegaan in 1973. De groei naar en de bouw van de nieuwe fabriek in Overboelare was in de bestaande literatuur maar segmentair beschreven. Over wat in en na de Tweede Wereldoorlog gebeurd was, was weinig geschreven. Over de vezelplaten-activiteit, die jarenlang toch de andere poot was geweest van de U.A., was ook niet zoveel gezegd. En over de laatste al dan niet geslaagde initiatieven evenmin. En wat na 1982 gebeurd was, tot het definitieve verdwijnen van de lucifersactiviteiten in 2000, was alleen hier en daar oppervlakkig ter sprake gekomen.

Het was dan ook niet moeilijk om aan deze publicatie een uniek karakter te geven. De volledige toegang tot de archieven van de Union Allumettière gaf hierbij de waarborg tot de betrouwbaarheid van het werk. Ook lieten we ons beiden al erg lang, elk op onze manier, in met het reilen en zeilen van de lucifersindustrie waardoor we elkaar voortdurend hebben aangevuld. Bovendien werd een belangrijk deel van het verhaal ‘van binnenuit’ geschreven, doordat één van ons de interne keuken van de fabriek heel goed kende wegens zijn jarenlange werkervaring.

Onze bedoeling was eveneens zo weinig mogelijk in herhaling te vallen, en dus de gedetailleerde beschrijvingen van de twee standaardwerken waar nodig alleen summier samen te vatten.

Na diverse benaderingen te hebben overwogen werd beslist om de 165 jaar lucifersbedrijvigheid chronologisch te beschrijven met aandacht voor het samenspel van bedrijfsresultaten, infrastructuur, diversificatie. Unalit, de herprofilering naar reclamelucifers vanaf 1980, de op- en neergang van de populierenplantages en diverse sociale aspecten zoals o.a. de grote Unalit-staking zouden aan hun trekken komen. Vanaf het ontstaan van de plannen van de nieuwe fabriek in Overboelare tot en met de sluiting van de drukkerij zouden wij de periode 1930-2000 uitvoerig documenteren aan de hand van: de dalende evolutie van de productie voor binnenland en export, de stappen die in het verleden gezet werden waardoor telkens de volledige sluiting kon vermeden worden, de gestadige personeelsafbouw en enkele initiatieven in binnen- en buitenland (Serfo, Unalit Saint-Usage, Mazal, de vuurproducten...).

Ook meer dan 500 illustraties (lucifersdoosjes en -etiketten, personeelsfoto’s, artistieke foto’s van de fabriek alsook tabellen, grafieken, belangrijke documenten en plannen, en zwart-wit foto’s uit de oude doos) moesten de tekst van het boek tot leven brengen. We hebben ons uiterste best gedaan om al deze illustraties in de onmiddellijke nabijheid te plaatsen van de tekst waar ze betrekking op hebben. Op die manier kan de lezer de hele geschiedenis chronologisch via het beeldmateriaal opvolgen.

Gelijklopend aan de geciteerde werken, hebben wij ook voor al hetgeen we geschreven hebben een stevig fundament in het bronnenmateriaal. Wij maken ons dan ook sterk niets te hebben geschreven op basis van anecdotes, geruchten, verzinsels of halve waarheden. Integendeel, de vele meters archieven van de Union Allumettière/Swedish Match, waarvan het sorteren per jaar ettelijke maanden in beslag nam, bevatte zo’n schat aan informatie waar we niet omheen konden. In concreto ging het ondermeer om: jaarverslagen vanaf het begin van de dertiger járen, vertrouwelijke decenniumrapporten van de twintiger en dertiger járen, alle aktes van aan- en verkoop van gronden, gebouwen en andere infrastructuur, communicatieverslagen met allerhande overheden, notulen van de meest diverse vergaderingen, wetenschappelijke studies die door de U.A./Swedish Match zelf of door externen gedaan werden, technische [...]