Vlaanderen is de meest versnipperde en verkavelde regio van Europa. Eén blik op de kaart zegt genoeg: dit Is de regio van de ruimtelijke wanorde. Gezinnen verlaten de stad, het platteland verstedelijkt aan een hoog tempo, lange slierten lintbebouwing ontsieren het landschap, natuur staat onder druk. In geen enkele andere Europese regio liggen wegen, woonwijken en industrie zo kriskras door elkaar. Hoe is het zover kunnen komen? Wat zijn de gevolgen van dat slecht ruimtegebruik voor verkeer, natuur en landschap, luchtvervuiling of waterbeheer? Hoe heeft dit alles een effect op onze gezondheid? U leest het in dit boek.

Met de goedkeuring van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen eindjaren negentig kwam er een voorzichtige kentering op gang. De overheid zou voortaan werk maken van een open en stedelijk Vlaanderen. Maar er is nog een lange weg te gaan. Bovendien liggen er een hele reeks plannen optafel voor ondoordachte havenuitbreiding, verkeerd ingeplante bedrijvenzones, autogerichte shoppingcentra, overbodige autowegen en nieuwe verkavelingen op het platteland. In veel van de nieuwe projecten liggen kiemen voor de milieu- en gezondheidsproblemen van de toekomst.

Gelukkig zijn er heel wat voorbeelden die aantonen dat het ook anders kan. Ook in het kleine en dichtbevolkte Vlaanderen is het mogelijk om te investeren in bruisende steden en een welvarende economie, zonder dat dit ten koste gaat van de nog resterende natuur, het landschap of de leefbaarheid. Maar dan moet het ruimtelijke ordeningsbeleid in Vlaanderen een tandje bijsteken. Want nergens is de nood aan een weldoordachte ruimtelijke ordening zo groot als hier.

Erik Grietens is stedenbouwkundige en werkt al meer dan tien jaar als beleidsmedewerker voor Bond Beter Leefmilieu, de koepel van milieuverenigingen in Vlaanderen. Als lid van diverse adviescommissies volgt hij al járen het ruimtelijke ordeningsbeleid in Vlaanderen op de voet. Hij heeft door de járen heen een ruime dossierkennis opgebouwd, kan de pijnpunten in het beleid feilloos blootleggen en weet welke duurzame alternatieven mogelijk zijn. Erik Grietens lag ook aan de basis van het Manifest ‘OpenRuimte, AdemRuimte’.